Fotoğraf: Pixabay
Verimlilik, modern iş ortamında oldukça moda bir sözcük haline geldi. Her geçen gün daha fazla insanın günlerinin her dakikasını en üst düzeye çıkarma konusunda takıntılı hale gelmesiyle birlikte, her biri verimliliği artırmanın gizli formülüne sahip olduğunu iddia eden binlerce kitabın rafları doldurması da şaşırtıcı değil.
Bazıları gerçekten de harika bilgiler sunarken bazıları ise sadece zaman kaybı.
Bu makaleyi özellikle zaman kaybı olabilecek kitaplarla uğraşmamanıza yardımcı olmak için yazdım.
Aşağıda, gerçekten okunmaya değer iş verimliliğine dair en iyi 10 kitabı sıralayacağım. Bu kitaplar, hayatınızın hangi alanında gelişme arıyorsanız, daha odaklı ve üretken olmanıza yardımcı olacak değerli bilgilerle dolu.
Verimlilik Konusunda Okunmaya Değer 10 Kitap
- Atomik Alışkanlıklar: Kötü Alışkanlıklardan Kurtulup İyi Alışkanlıklar Edinmek İçin Kolay ve Etkisi Kanıtlanmış Bir Yöntem
- Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı
- Feel-Good Productivity: How to Do More of What Matters to You
- Alışkanlıkların Gücü
- İş Bitirici: Stressiz Üretkenlik Sanatı
- Etkin Yönetici: Doğru Olanı Başarmak İçin Bir Rehber
- Odaklanma Özgürlüğü: Daha Az Yorularak Daha Fazlasını Başarmak İçin Toplam Verimlilik Sistemi
- Dijital Minimalizm: Ekran Bağımlılığı ve Teknoloji Yorgunluğu Sarmalından Kurtulmak İçin Bir Yol Haritası
- Dört Bin Hafta: Ölümlüler İçin Zaman Yönetimi
- Slow Productivity
1. Atomik Alışkanlıklar: Kötü Alışkanlıklardan Kurtulup İyi Alışkanlıklar Edinmek İçin Kolay ve Etkisi Kanıtlanmış Bir Yöntem
Goodreads Puanı: 4.3/5*
Yazar: James Clear
New York Times’ın en çok satanlar listesinde 1 numarada yer alan bu kitap, kişisel gelişim ve verimlilik konusunda yardıma ihtiyaç duyan herkes için oldukça iyi bir seçim.
Kitapta James Clear, alışkanlık oluşturma bilimini anlaşılması kolay kavramlara indirgeyerek, küçük veya atomik sayılabilecek alışkanlıkların zaman içinde nasıl birleşerek büyük sonuçlar doğurabileceğini gösteriyor.
Bu kitabın en sevdiğim yanı, kullanıcıları sadece teoriler ya da araştırma verileriyle boğmaması. Tutarlılığın ve küçük kazanımların önemini vurgulayarak, alışkanlıklarınızı geliştirmek ve kötü olanlardan kurtulmak için uygulanabilir adımları özetliyor.
Clear’a göre, daha iyi alışkanlıklar oluşturmak ve verimliliği artırmak için kullanılabilecek dört ana davranış değişikliği yasası vardır. Bunlar (1) belirgin hale getir, (2) cazip hale getir, (3) kolay hale getir ve (4) tatmin edici hale getir.
Ayrıca; alışkanlık istifleme, ortam tasarımı ve ilerlemeyi izleme gibi fikirler de dahil olmak üzere alışkanlık oluşturmayı kolaylaştıran sistemlerin nasıl oluşturulacağına dair pratik ipuçlarını da ele alıyor.
Sonuç olarak, Atomic Habits oldukça iyi yazılmış ve okunmaya değer bir kitap.
“Hedeflerinizin seviyesine yükselmezsiniz. Sistemlerinizin seviyesine düşersiniz.” ― James Clear, Atomik Alışkanlıklar
2. Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı
Goodreads Puanı: 4.2/5*
Yazar: Stephen Covey
Kişisel gelişime odaklanan The 7 Habits of Highly Effective People, kişisel ve profesyonel başarıya ulaşmanıza yardımcı olabilecek temel alışkanlıkları ele alıyor. Covey bu alışkanlıkları aşağıdaki gibi açıklamaktadır:
- 1. Alışkanlık – Önceden Belirlenmiş ya da Planlanmış Eylemlerle Hareket Edin
- 2. Alışkanlık – Kafanızdaki Sonu Düşünerek İşe Başlayın
- 3. Alışkanlık – Öncelikleri Belirleyin
- 4. Alışkanlık – Kazan-Kazan Düşüncesiyle Hareket Edin
- 5. Alışkanlık – Önce Anlamaya, Sonra Anlaşılmaya Çalışın
- 6. Alışkanlık – Sinerji Yaratın
- 7. Alışkanlık – Baltayı Bileyin (Kendini Dengeli Bir Biçimde Yenileme İlkeleri)
1-3 arası alışkanlıklar kitapta Kişisel Vizyon İlkeleri olarak kategorize edilmiştir. Verimlilik konusunda düşünce yapınızı geliştirmenize, kararlarınız için sorumluluk almanıza ve bağımsızlığa doğru ilerlemenize yardımcı olmayı amaçlarlar.
Kişisel verimliliği sağladıktan sonra Covey; ekip çalışması, iletişim ve güvene dayalı ilişkiler kurmaya odaklanan Kişiler Arası Liderlik İlkeleri’ni (Alışkanlıklar 4-6) tanıtıyor. Bu alışkanlıklar size iş birliği içinde düşünme, kazan-kazan durumlarını teşvik etme ve birlikte daha fazlasını başarmak için ekibinizin güçlü yönlerinden yararlanma konusunda rehberlik eder.
Son alışkanlık olan Kendini Dengeli Bir Biçimde Yenileme İlkeleri, uzun vadede dengeli ve etkili kalmanızı sağlamak için sürekli olarak kendinizi yenilemenin ve kişisel gelişimin önemini vurgular.
Bu bütünsel yaklaşım, bahsedilen 7 alışkanlığı hem kişisel hem de liderlik gelişimi için daimi bir rehber haline getirmektedir. Hızlı çözümlerden ziyade uzun vadeli etkinliğe odaklanmıştır.
“Bir düşünce ekin, bir eylem biçin; bir eylem ekin, bir alışkanlık biçin; bir alışkanlık ekin, bir karakter biçin; bir karakter ekin, bir kader biçin.” ― Stephen Covey, Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı
Fotoğraf: Brooke Cagle (Unsplash)
3. Feel-Good Productivity: How to Do More of What Matters to You
Goodreads Puanı: 4/5*
Yazar: Ali Abdaal
Sizi iyi hissettirmeye yönelik verimlilik ipuçları arıyorsanız, bu kitapta kesinlikle bulacaksınız.
Feel-Good Productivity’nin ana teması basit: Başarı iyi hissetmeye yol açmaz. Bunun yerine, iyi hissetmek başarıya götürür.
Abdaal, olumlu duyguların başarıyı nasıl tetiklediğini göstermek için psikolojik ve nörobilimsel araştırmalardan yararlanıyor. Görevler keyifli olduğunda, üretkenlik de doğal olarak bunu takip ediyor ve verimlilik artıyor.
Ancak, tüm görevler doğası gereği eğlenceli değildir. Ancak Abdaal’ın bunları daha keyifli ya da en azından katlanılabilir hale getirmek için bazı pratik stratejileri var.
Abdaal’ın zor görevleri yeniden değerlendirmek ve işi eğlenceli hale getirmenin küçük yollarını bulmak gibi pratik ipuçları ve deneyleri, özellikle sıkışmış hisseden veya tükenmişlikle mücadele eden herkes için oldukça yararlı. Bahsedilen bazı fikirler tamamen yeni fikirler olmasa da, Abdaal’ın verimlilik konusunda eğlenceli yaklaşımı yeni bir düşünce tarzı olarak kabul edilebilir.
“İlerlemenizi takip etmek, hedeflerinize doğru ilerlediğinize dair somut kanıtlar sağlar.” ― Ali Abdaal, Feel Good Productivity
Bir verimlilik takip sistemi ya da zaman takip yazılımı ile ilerlemenizi daha kolay ve verimli bir şekilde takip edebilirsiniz.
4. Alışkanlıkların Gücü
Goodreads Puanı: 4/5*
Yazar: Charles Duhigg
The Power of Habit, alışkanlıkların hayatımızı hem kişisel hem de profesyonel olarak nasıl şekillendirdiğine dair değerli bir keşif.
Kitap, temel olarak alışkanlık oluşumunun arkasındaki bilime odaklanıyor ve “Alışkanlık Döngüsü”nü (işaret, rutin ve ödül döngüsü) anlamanın derinlemesine kökleşmiş alışkanlıkları değiştirmemize nasıl yardımcı olabileceğini açıklıyor.
Kitap, Pepsodent’in ağız hijyeni alışkanlıklarını nasıl dönüştürdüğünden Starbucks’ın çalışanlarını verimli çalışma rutinleri oluşturmaları için nasıl eğittiğine kadar gerçek dünyadan örnekler ve eğlenceli hikayelerle dolu.
Duhigg, alışkanlıkların tamamen silinemeyeceğini, ancak ipucu ve ödülü sağlam tutarken rutini ayarlayarak yeniden şekillendirilebileceğini vurguluyor. Alışkanlık değişiminin Altın Kuralı olarak bilinen bu kavram, kitabın pratik yaklaşımının merkezinde yer alıyor.
“Değişim hızlı olmayabilir ve her zaman kolay değildir. Ancak zaman ve çaba ile neredeyse her alışkanlık yeniden şekillendirilebilir.” ― Charles Duhigg, The Power of Habit
5. İş Bitirici: Stressiz Üretkenlik Sanatı
Goodreads Puanı: 4/5*
Yazar: David Allen
İş Bitirici, yöneticiler ve diğer üst düzey yöneticiler için verimlilik ipuçları konusunda harika bir kaynaktır.
Kitapta David Allen, bireylerin görevlerini ve taahhütlerini daha etkili bir şekilde yönetmelerine yardımcı olacak pratik bir sistem sunuyor.
Kitapta bahsedilen GTD sistemi beş temel adım etrafında dönmektedir: Toplama, İşleme, Düzenleme, Gözden Geçirme ve Yapma. Bu yapıyı takip ederek zihninizi boşaltabilir, görevleri düzenleyebilir ve uygulanabilir adımlara odaklanabilirsiniz. Amaç, görevleri harici “kovalara” (listeler veya uygulamalar gibi) aktararak beyni dikkat dağıtıcı unsurlardan uzak tutmak ve böylece mevcut göreve odaklanmanızı sağlamaktır.
İş Bitirici’nin gücü, hem kişisel hem de profesyonel projeleri net bir şekilde yönetmenize yardımcı olan pratik, uygulaması kolay tekniklerinde yatmaktadır.
“Dikkatinizi çeken şeye gereken özeni göstermezseniz, o şey gereğinden daha fazla dikkatinizi çekecektir.” ― David Allen, İş Bitirici
6. Etkin Yönetici: Doğru Olanı Başarmak İçin Bir Rehber
Goodreads Puanı: 4/5*
Yazar: Peter F. Drucker
Etkin Yönetici, iş yerinde kişisel verimliliğin nasıl en üst düzeye çıkarılacağı konusunda harika bir rehber.
Kitap, verimliliğin herkes tarafından öğrenilebilecek bir beceri olduğunu vurgulayarak verimliliği artırmak için temel stratejilere odaklanıyor. Drucker, etkili yöneticilerin beş temel uygulamasının ana hatlarını çiziyor: zamanı yönetmek, işten ziyade sonuçlara odaklanmak, güçlü yönlerden yararlanmak, önemli görevlere öncelik vermek ve bilinçli kararlar almak.
“Zeka, hayal gücü ve bilgi temel kaynaklardır, ancak yalnızca verimli çalışma bunları sonuca dönüştürür.” ― Peter F. Drucker, Etkin Yönetici
7. Odaklanma Özgürlüğü: Daha Az Yorularak Daha Fazlasını Başarmak İçin Toplam Verimlilik Sistemi
Goodreads Puanı: 4/5*
Yazar: Michael Hyatt
Verimlilik, gününüze daha fazla iş sığdırmaktan ibaret değildir. Bu kitapta Hyatt, gerçek verimliliğin doğru görevlere odaklanmaktan geçtiğini vurguluyor. Sisteminin ana fikri basit: daha fazlasını yapmak değil, en önemli olanı yapmak.
Odaklanma Özgürlüğü sistemi üç temel adım üzerine kurulmuştur: Durdur, Kes ve Harekete Geç. Hyatt ilk olarak okuyucuları durup hedeflerini değerlendirmeye ve neden daha üretken olmak istediklerini sormaya çağırıyor. Ardından, gereksiz görevleri kesmeyi, süreçleri otomatikleştirmeyi ve başkalarına devretmeyi vurguluyor. Son olarak, “Harekete Geç” aşaması, enerjinin yüksek etkili faaliyetlere nasıl odaklanacağını, iş akışlarını nasıl düzene sokacağını ve dikkat dağıtıcı unsurları nasıl ortadan kaldıracağını öğretiyor.
Hyatt, bu adımları takip ederek herkesin iş kaynaklı sıkıntıları ve bunalmayı azaltabileceğine, daha anlamlı işler için alan yaratabileceğine ve nihayetinde tükenmişlik sarmalına girmeden daha fazlasını başarabileceğine inanıyor.
“Bilginin serbestçe erişilebilir olduğu bir dünyada, odaklanma iş ortamındaki en değerli şeylerden biri haline geliyor.” ― Michael Hyatt, Odaklanma Özgürlüğü
Fotoğraf: Thought Catalog (Unsplash)
8. Dijital Minimalizm: Ekran Bağımlılığı ve Teknoloji Yorgunluğu Sarmalından Kurtulmak İçin Bir Yol Haritası
Goodreads Puanı: 4/5*
Yazar: Cal Newport
Hepimiz teknolojinin nasıl hem yararlı bir araç hem de zararlı bir dikkat dağıtıcı olabileceğini biliyoruz. Bu kitapta Cal Newport, teknolojiyi günlük hayatımızda nasıl kullandığımıza dair yeni bir bakış açısı sunuyor.
Newport, sosyal medya ve uygulamalar gibi modern dijital araçların faydaları olsa da, genellikle bizi bunalttıklarını ve dikkatimizi gerçekten önemli olan şeylerden uzaklaştırdıklarını savunuyor. Buna yanıt olarak Newport, teknoloji kullanımında amaca yönelik bir yaklaşım olan dijital minimalizm kavramını ortaya atıyor.
Newport dijital minimalizmi çevrim içi zamanınızı, değerlerinizi ve hedeflerinizi doğrudan destekleyen, dikkatle seçilmiş az sayıda etkinliğe odaklamak olarak tanımlıyor. Newport, okuyucuları akışlar arasında amaçsızca gezinmek ya da sürekli internete bağlı kalmak yerine, gereksiz dikkat dağıtıcı unsurları ortadan kaldırarak bilinçli ve amaca yönelik olmaya teşvik ediyor.
“İletişim anlayışı zenginleştirir ama yalnızlık dehanın okuludur.” ― Cal Newport, Dijital Minimalizm
9. Dört Bin Hafta: Ölümlüler İçin Zaman Yönetimi
Goodreads Puanı: 4.2/5*
Yazar: Oliver Burkeman
Dört Bin Hafta’da Burkeman, bizi her dakikayı en üst düzey verimlilliğe çıkarmaya teşvik eden koşuşturma kültürüne meydan okuyor. Burkeman, üretkenliğe dair bilgilere veya verimlilik ipuçlarına odaklanmak yerine, oldukça sınırlı olan zamanımızın gerçekliğini vurguluyor. Ortalama olarak, hayatımızda sadece 4.000 haftamız var. Okuyucuları bu sınırlılığı kabullenmeye ve her şeyi yapmaya çalışmak yerine anlamlı bir şekilde yaşamaya odaklanmaya teşvik ediyor.
Felsefi ve psikolojik yaklaşımlardan yararlanan kitap, daha fazlasını yapma takıntımızın nasıl stres ve tatminsizliğe yol açtığını araştırıyor. Burkeman bunun yerine, her şeyi yapamayacağımızı kabul etmeyi ve sadece zamanımızı optimize etmek yerine gerçekten önemli olan şeylere öncelik vermenin tatmin edici bir yaşamın anahtarı olduğunu savunuyor. Dört Bin Hafta, içinde bulunduğumuz anda yaşamak, sınırlarımızı kabullenmek ve sahip olduğumuz zamanı nasıl kullandığımızı yeniden düşünmek için bir hatırlatma görevi görüyor.
“Herhangi bir zaman yönetimi tekniğinin gerçek ölçütü, gerekli şeyleri ihmal etmeme konusunda yardımcı olup olmadığıdır.” ― Oliver Burkeman, Dört Bin Hafta
10. Slow Productivity
Goodreads Puanı: 3.7/5*
Yazar: Cal Newport
Cal Newport, her güne mümkün olduğunca çok iş sığdırmak yerine, okuyucuları koşuşturma kültürüne fazla takılmamaya teşvik ediyor. Bu kitapta üç temel ilkeyi vurguluyor: daha az şey yapmak, doğal bir tempoda çalışmak ve kaliteye odaklanmak.
Newport, görevler arasında acele etmenin işin kalitesini düşürdüğünü, oysa daha az sayıda, daha önemli projelere zaman ve enerji ayırmanın daha iyi sonuçlara ve daha az tükenmişliğe yol açtığını açıklıyor. Newport ayrıca, aslında önemli işler yapmadan meşgul görünmek anlamına gelen modern “sözde verimlilik” takıntısını da eleştiriyor.
Slow Productivity, hız yerine niteliğe öncelik vermeye ve yavaşlayıp gerçekten önemli olana odaklanarak daha fazlasını başarmaya yönelik bir yaklaşım öneriyor.
“Nihai olarak önemli olan: oraya ulaşma hızınız ya da yol boyunca gergin meşguliyetinizle etkilediğiniz insan sayısı değil, nereye vardığınızdır.” ― Cal Newport, Slow Productivity
Özetle
Ben şahsen verimlilik konusunda yazılmış kitapları seviyorum. Bu tarz kitaplardan sadece zamanı yönetmekle ilgili değil, odaklanmayı geliştirmek, daha iyi alışkanlıklar oluşturmak ve nihayetinde daha dengeli bir hayat yaşamakla ilgili öğrenilecek çok şey olduğunu düşünüyorum. Bu konuda doğru bir kitap size yeni bilgiler verebilir veya günlük işlerinize yaklaşımınızda büyük farklar yaratacak basit teknikleri hatırlatabilir.
Ama şöyle de bir şey var: Harika bir kitap okumak sadece atılmış ilk adımdır. Gerçek değişim harekete geçtiğinizde gerçekleşir. Dünyadaki tüm bilgeliği özümseyebilirsiniz, ancak bu stratejileri uygulamadığınız sürece sadece fikir olarak kalırlar.
Umarım bu kitaplardan bazı değerli dersler çıkarır, bunları rutininize dahil eder ve alışkanlık haline gelene kadar bunlara bağlı kalırsınız.
İyi şanslar!
*Tüm Goodreads puanları 10/12/24 tarihi itibariyle doğrudur
